Hwb i brosiectau hinsawdd cymunedol, diolch i bartneriaeth arloesol newydd

Mi fydd partneriaeth arloesol newydd a gomisiynwyd gan Gronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol yn trawsnewid gweithredu dros yr hinsawdd gan gymunedau ledled y DU drwy gysylltu prosiectau llawr gwlad, rhannu arbenigedd, a chynyddu effaith leol ar raddfa genedlaethol.

Bydd Partneriaeth Dysgu a Chymorth y Gronfa Gweithredu Hinsawdd (CAF) yn dod â dros 130 o brosiectau hinsawdd cymunedol at ei gilydd gyda rhai o arbenigwyr mwyaf blaenllaw'r DU i gyfrannu at fudiad eang a all sbarduno newid systematig.

O dan arweiniad Arup, mewn cydweithrediad ag Innovation Unit, Creature & Co., a Phrifysgol Leeds, bydd y bartneriaeth saith mlynedd uchelgeisiol hon yn cefnogi prosiectau sy’n cael eu hariannu drwy Gronfa Gweithredu Hinsawdd Cronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol.

Cydweithwyr o Gronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol, ARUP, Creature & Co. ac Innovation Unit yn dod at ei gilydd i wirfoddoli â phrosiect a ariennir gan CAF, The Community Environment Trust yn Castle Vale; Ben Smith Cyfarwyddwr Gwasanaethau Hinsawdd a Chynaliadwyedd gydag Arup (ar y dde).

Mae’r Gronfa Gweithredu Hinsawdd (CAF) yn rhaglen 10 mlynedd, gyda chyllid o £100 miliwn sy’n ysbrydoli ac yn galluogi cymunedau ledled y DU i weithredu yn erbyn effeithiau newid yn yr hinsawdd. Cafodd ei sefydlu yn 2019 gan Gronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol, cyllidwr mwyaf gweithredu cymunedol yn y DU a’i nod yw cyfrannu at fudiad ehangach sy’n ymgyrchu dros newid. Hyd yma, cafodd dros 130 o brosiectau eu hariannu, gan annog pobl i weithredu dros yr hinsawdd ar lefel gymunedol ledled y DU.

Mi fydd y bartneriaeth newydd yn ymdrechu i gyflymu gweithredu dros yr hinsawdd drwy annog cydweithredu a rhannu dysgu rhwng prosiectau amrywiol sy’n rhoi pwyslais ar themâu amgylcheddol gan gynnwys ynni, trafnidiaeth, bwyd, gwastraff a defnydd, ac ar yr amgylchedd naturiol. Bydd yn cynnig cyfleoedd dysgu ymarferol, yn cynhyrchu syniadau gwerthfawr, ac yn helpu i sicrhau bod lleisiau arweinwyr hinsawdd llawr gwlad ledled y wlad yn cael eu clywed i ysbrydoli cymunedau eraill i weithredu dros yr hinsawdd.

Prif Fuddiannau’r Bartneriaeth:

Cymorth Gwell i Ddeiliaid Grantiau: Mynediad at wybodaeth, arbenigedd a chymorth a rennir, gan helpu prosiectau i gynyddu eu heffaith ac i gyflawni mwy
Sector Amgylcheddol a Gweithredu Hinsawdd Cryfach: Bydd prosiectau unedig a dulliau cydweithredol yn cryfhau’r holl fudiad hinsawdd cymunedol
Effaith Gymdeithasol Ehangach: Bydd prosiectau sydd wedi’u cysylltu’n well yn cynyddu ymgysylltiad â’r cyhoedd, yn creu datrysiadau mwy cynaliadwy ac yn hybu newid systematig
Cynyddu Gwybodaeth: Bydd pum mlynedd o ddysgu yn sgil gweithredu dros yr hinsawdd ar lawr gwlad yn cael ei goladu, ei ledaenu a’i rannu i gyflawni mwy o ganlyniadau
Ysbrydoliaeth i Weithredu dros yr Hinsawdd yn y Dyfodol: Bydd storïau gafaelgar a gwybodaeth newydd yn arwain at syniadau y gall pobl uniaethu â hwy a’u hailadrodd i annog mwy o gymunedau i weithredu.

Meddai Ben Smith, Cyfarwyddwr Gwasanaethau Hinsawdd a Chynaliadwyedd gydag Arup: "Rydym wrth ein bodd yn cael arwain y consortiwm sy’n gweithio â Chronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol i helpu’r rhai sydd wedi cael grantiau gan eu Cronfa Gweithredu Hinsawdd. Mae wedi bod mor braf cael cwrdd â rhai o ddeiliaid y grantiau a dysgu mwy am y prosiectau lleol ysbrydoledig maent yn eu harwain. Rydym yn gweld cymaint o botensial i godi ymwybyddiaeth, darparu cymorth dysgu, hwyluso rhannu gwybodaeth ac yn y pen draw ysbrydoli mwy o bobl i weithredu dros yr hinsawdd. Yn bwysicach na dim, rydym yn credu y gall gweithredu dros yr hinsawdd ar lefel unigol a chymunedol arwain at newid systemau ehangach. Pobl angerddol sy’n creu newid.”

Meddai Mel Eaglesfield, Cyfarwyddwr Strategaeth Gyllido, Cyfathrebu ac Effaith gyda Chronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol: “Mae gweithredu lleol yn cael effaith yn genedlaethol a bydd yn cyfrannu at ddyfodol mwy cynaliadwy i bawb. Mae’r bartneriaeth newydd arloesol hon yn arwydd o’n hymrwymiad nid yn unig i ariannu prosiectau amgylcheddol cymunedol ond hefyd i sbarduno gweithredu dros yr hinsawdd ledled y DU. Drwy gysylltu arbenigedd ar lawr gwlad gydag adnoddau cenedlaethol, mi fydd y dull cydweithredol hwn yn helpu i gynyddu galluedd a rhwydweithiau a all annog y newidiadau systematig sydd eu hangen ar ein cymunedau.”

Meddai Matthew Horne, Cyd-Brif weithredwr Innovation Unit: “Mae hi’n fraint inni gael gweithio â deiliaid grantiau’r Gronfa Gweithredu Hinsawdd. Maent yn gwneud gwaith arbennig iawn â chymunedau lleol i fynd i’r afael ag effeithiau newid yn yr hinsawdd, i newid ymddygiadau ac i ddarbwyllo pobl o’i effeithiau. Rydym yn edrych ymlaen at eu helpu i gael mwy fyth o effaith yn lleol, i leihau anghyfiawnder hinsawdd ac i gael mwy o ddylanwad ar ein systemau cenedlaethol.”

Ychwanegodd Peter Johnson, Rheolwr GyfarwyddwrCreature & Co.: "Mae gennym gyfle gwirioneddol i helpu nid yn unig deiliaid grantiau ond hefyd ymateb y wlad i’r argyfwng hinsawdd byd-eang. Gobeithir y bydd helpu derbynwyr y grantiau hyn i gyfathrebu’n bywiogi cymunedau ar hyd a lled y wlad."

Ynghylch y Partneriaid

Arup – Y partner arweiniol, sy’n arbenigwyr mewn cynaliadwyedd a chydnerthedd hinsoddol a chynhyrchu tystiolaeth am weithredu dros yr hinsawdd ar lefel gymunedol.

Innovation Unit – Menter gymdeithasol sy’n gweithio i leihau anghydraddoldebau a thrawsnewid systemau drwy helpu cymunedau i ddatblygu mentrau arloesol sy’n cael eu gyrru gan bobl. Byddwn yn annog cydweithrediad a dysgu rhwng deiliaid grantiau’r Gronfa Gweithredu Hinsawdd.

Creature & Co. – Asiantaeth gyfathrebu sy’n creu ac yn curadu llais ar y cyd i ddeiliaid grantiau’r Gronfa Gweithredu Hinsawdd.

Prifysgol Leeds – Sefydliad academaidd blaenllaw sy’n cynhyrchu ymchwil a gwybodaeth am weithredu dros yr hinsawdd ac ymgysylltu â’r cyhoedd.

Cronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol yw cyllidwr cymunedol mwyaf y DU, sy’n cefnogi gweithgarwch i greu cymunedau cydnerth, cynhwysol ac sy’n amgylcheddol gynaliadwy ledled y DU. Mae pobl sy’n chwarae’r Loteri Genedlaethol yn codi £30 miliwn bob wythnos at achosion da ym mhob rhan o’r DU. Diolch i’w cyfraniad hwy, mae Cronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol yn bwriadu buddsoddi dros £4 biliwn mewn cymunedau erbyn 2030.

Dyddiad cyhoeddi: 7 Mai, 2025
Rhanbarth: Deyrnas Unedig

Nodiadau i Olygyddion

Mae Partneriaeth Dysgu a Chymorth Cronfa Gweithredu Hinsawdd yn cael ei harwain gan Arup, sy’n gweithio ag Innovation Unit, Creature & Co., a Phrifysgol Leeds. Comisiynwyd y bartneriaeth yn 2024 gan Gronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol i gynorthwyo deiliaid grantiau’r Gronfa Gweithredu Hinsawdd (CAF). Mae’r Gronfa Gweithredu Hinsawdd (CAF) yn rhaglen 10 mlynedd, gyda chyllid o £100 miliwn a sefydlwyd yn 2019 gan Gronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol i ysbrydoli a galluogi cymunedau ledled y DU i weithredu yn erbyn newid yn yr hinsawdd.

Ynghylch Cronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol

Cronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol yw’r cyllidwr cymunedol anstatudol mwyaf yn y DU – mae cymuned yn ganolog i’w diben, ei gweledigaeth a’i henw.

Mae’r Gronfa’n cefnogi gweithgarwch sy’n creu cymunedau cydnerth sy’n fwy cynhwysol ac amgylcheddol gynaliadwy a fydd yn cryfhau cymdeithas ac yn gwella bywydau ledled y DU.

Mae Cronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol yn falch o gael dyfarnu arian a godwyd gan chwaraewyr y Loteri Genedlaethol i gymunedau yng Nghymru, Lloegr, yr Alban a Gogledd Iwerddon, a chydweithio’n glos â’r Llywodraeth i ddosbarthu grantiau a chyllid holl bwysig i raglenni a mentrau allweddol y Llywodraeth.

Yn ogystal ag ymateb i’r hyn y dywed cymunedau sy’n bwysig iddynt, mae’r cyllid yn canolbwyntio ar bedair prif genhadaeth, helpu cymunedau:

1. I ddod at ei gilydd

2. I fod yn amgylcheddol gynaliadwy

3. I helpu plant a phobl ifanc i ffynnu

4. I alluogi pobl i fyw bywydau iachach.

Diolch i gefnogaeth chwaraewyr y Loteri Genedlaethol, mae Cronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol yn dosbarthu dros £600 miliwn y flwyddyn drwy fwy na 130,000 o grantiau, ac mae’n bwriadu buddsoddi dros £4 biliwn mewn cymunedau erbyn 2030. Mae’n fraint i’r Gronfa gael gweithio â phob math o sefydliadau, o’r grwpiau lleol lleiaf i elusennau DU gyfan, gan alluogi pobl a chymunedau i wireddu eu huchelgeisiau.

Mae chwaraewyr y Loteri Genedlaethol yn codi dros £30 miliwn bob wythnos at achosion da ledled y DU. Ers sefydlu’r Loteri Genedlaethol yn 1994, codwyd dros £47 biliwn ac mae dros 670,000 o grantiau unigol wedi’u dyfarnu ym mhob rhan o’r DU – mae hynny’n cyfateb i dros 240 o grantiau’r Loteri Genedlaethol i bob ardal cod post yn y DU.

Gwefan │Facebook │Instagram