Arweinwyr Profiad o Lygad y Ffynnon yn derbyn grant gan y Loteri Genedlaethol i fynd i'r afael â materion cymdeithasol mewn ymateb i COVID-19

Heddiw, mae Cronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol yn cyhoeddi £2.4 miliwn o grantiau sy'n mynd i 48 o brosiectau ledled y DU fel rhan o'i rhaglen Arweinwyr â Phrofiad o Lygad y Ffynnon.

Bydd arian y Loteri Genedlaethol, ariannwr mwyaf o weithgarwch cymunedol yn y DU, yn cefnogi sefydliadau i ymgorffori arbenigwyr yn well drwy brofiad ym mhob agwedd ar weithrediadau - gan gynnwys ei wneud yn ganolog i ymateb, adferiad ac adnewyddiad COVID-19. Bydd hefyd yn galluogi'r Gronfa a'r sector ehangach i barhau i ddysgu am sut y gall pobl sydd â phrofiad uniongyrchol ddod yn arweinwyr, a sut y gall arianwyr eu cefnogi.

Mae prosiectau a ariennir yn rhychwantu ystod o themâu a materion, gan gynnwys helpu'r rhai sy'n gaeth i gynnydd a throsglwyddo i rolau arwain uwch; grymuso menywod drwy grwpiau cymorth cymheiriaid a hyfforddiant i fynd i'r afael â materion a rhwystrau sefydledig yn eu cymunedau; a darparu llwybr datblygiadol i garcharorion pan fydd yn cael eu rhyddhau.

Mae un o'r prosiectau i dderbyn grant, Changing Tunes, yn defnyddio grant o £55,000 gan y Loteri Genedlaethol i sefydlu label record ym Mryste yn benodol ar gyfer cyn-garcharorion, gan eu hannog i dorri'n rhydd o stigma eu gorffennol a sefydlu eu hunain yn y diwydiant cerddoriaeth.

Roedd Cameron Harper wedi cymryd rhan yn rhaglenni cerddoriaeth Changing Tunes yn y carchar o'r blaen ac mae bellach yn defnyddio ei brofiad i redeg y label newydd fel Gweithrediaeth.

Dywedodd Cameron Harper, Swyddog Gweithredol Red Tangent Records; "Rydyn ni eisiau sefydlu label record gyda gwahaniaeth, bydd yn gweithredu fel deorydd i gerddorion, gan roi cymorth datblygiadol wedi'i deilwra iddyn nhw fel y gallant ddatblygu eu gwaith a ffynnu mewn diwydiant sy'n newid.

"Mae'r label record mor bwysig am lawer o resymau; un mae'n rhoi cyfle i bobl gael eu cydnabod am eu sgiliau a'u galluoedd a heb gael eu barnu yn ôl eu gorffennol gan nad oes unrhyw un am gael ei adnabod fel carcharor neu gyn-garcharor am byth. Law yn llaw â hynny, rwy'n gobeithio y bydd yn newid persbectif pobl o'r hyn y mae'n ei olygu i fod yn gyn-garcharor - mae pobl yn cael eu hunain mewn sefyllfaoedd anodd ac yn gwneud dewisiadau anodd - ond mae pawb yn dal i haeddu dyfodol cadarnhaol. Rwy'n credu mai dyna neges fwyaf pwerus y label hon."

Mae Excel Women's Association, sydd wedi'i leoli yn Nwyrain Llundain, wedi derbyn £55,000 i hyfforddi dros 100 o fenywod i fynd i'r afael â materion a rhwystrau sefydledig yn eu cymuned, a'u grymuso i deimlo'n gryf ac yn ddewr wrth geisio cyflawni eu hawliau.

Sefydlwyd yr elusen gan Zahra Ibrahim, ffoadur sy'n blentyn o'r Rhyfel Cartref Somali i helpu menywod i ddod o hyd i'w llais a dod yn ymgyrchwyr yn eu bywydau eu hunain.

"Mae'r prosiect, a wnaed yn bosibl diolch i chwaraewyr y Loteri Genedlaethol, yn mynd i rymuso menywod a merched i wneud gwahaniaeth yn eu cymuned, gan ddod â menywod o wahanol gefndiroedd at ei gilydd i rannu eu gwybodaeth a'u sgiliau, a rhoi llais iddynt. Mae gan lawer o fenywod lleol gyfoeth o brofiad o lygad y ffynnon - ceiswyr ffoaduriaid/ceiswyr lloches, cam-drin domestig, stereoteipio ar sail rhyw - a byddwn yn hyfforddi ac yn cefnogi'r menywod hyn i ddod yn weithredwyr ac yn arweinwyr i fenywod eraill sy'n wynebu materion tebyg," esboniodd Zahra Iddewef, Cyfarwyddwr Excel Women's Association.

Mae Red Rose Recovery o Swydd Gaerhirfryn yn defnyddio £48,000 o arian y Loteri Genedlaethol i ddarparu strwythur a sefydlogrwydd i fywydau pobl leol sy'n cael trafferth gyda chaethiwed, fel y gallant symud ymlaen i rolau arwain uwch o fewn y sefydliad a thu hwnt.

Dywedodd Peter Yarwood, Arweinydd Ymgysylltu Strategol Red Rose Recovery: "Drwy'r rhaglen rydym yn mynd at wraidd pam mae pobl yn mynd i argyfwng, nid yn rheoli'r argyfwng iddynt a thrwy hyn gallant symud ymlaen i gymryd rhan mewn gweithgareddau pwrpasol ac ystyrlon mewn bywyd. Mae mwy na 90% o'n staff yn cynnwys pobl â phrofiad o lygad y ffynnon, ac rydym am i'r rhaglen hon helpu eraill i brofi cynnydd yn eu bywydau a rhyddhau eu hunain o stigma eu gorffennol. Rydym am roi cyfran iddynt mewn cymdeithas a bod yn gadarnhaol am yr effaith y gallant ei chael yn y dyfodol."

Dywedodd Cassie Robinson, Uwch Bennaeth Portffolio'r DU yng Nghronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol: "Diolch i chwaraewyr y Loteri Genedlaethol, bydd pobl sydd â phrofiad o lygad y ffynnon yn defnyddio eu harbenigedd unigryw i arwain newid cymdeithasol a helpu eu cymunedau i ffynnu. Mae hyn yn hanfodol yn yr ymateb i COVID-19 ac yn y pen draw. Gwyddom fod cefnogi'r rhai sydd â phrofiad uniongyrchol i ddod yn arweinwyr yn alluogwr allweddol i gymdeithas sifil wneud mwy, helpu mwy o bobl, ac i'r sector barhau i gael effaith gadarnhaol."

Datblygwyd y rhaglen Arweinyddiaeth Profiad o Lygad y Ffynnon gan ddefnyddio dysgu a mewnwelediadau o'r rhaglen beilot a gynhaliwyd yn 2019, ac mae'n rhan allweddol o ymrwymiad Cronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol i alluogi cymdeithas sifil i fod yn addas ar gyfer y dyfodol.

Erbyn Haf 2020, roedd yr 20 prosiect a ariannwyd fel rhan o'r rhaglen beilot wedi creu cyfleoedd arweinyddiaeth i dros 1,250 o bobl â phrofiad o lygad y ffynnon. Mae dysgu allweddol arall o'r rhaglen beilot yn cynnwys;

• gwerth Arweinyddiaeth Profiad o Lygad y Ffynnon wrth ddatblygu polisïau a gwasanaethau; cefnogi amlygrwydd a datblygiad arweinwyr presennol yn ogystal â chefnogi arweinwyr sy'n datblygu ac sy'n dymuno gwneud hynny;
• nid yw gallu sefydliadau sy'n cael eu harwain gan brofiad o lygad y ffynnon i ddylanwadu ar lefel strategol yn cael ei ddal yn ôl gan ddiffyg gallu, ond yn hytrach mynediad, a'r diffyg amser a gallu i ymgymryd â'r gwaith hwn;
• yr angen i ddatblygu rhwydwaith ar lefel strategol bersonol, sefydliadol a chenedlaethol, a buddsoddi mewn rhwydweithiau cymheiriaid i gyfoedion ac adeiladu rhwydwaith ffurfiol;
• ac er bod llawer o sefydliadau wedi atal gwasanaethau yn ystod covid-19, roedd llawer o'r sefydliadau a arweinir gan brofiad o lygad y ffynnon yn gallu trawsnewid eu gwasanaethau gan nad oeddent wedi'u gwreiddio mewn biwrocratiaeth, a'u bod yn hyblyg ac yn cael eu gyrru i gefnogi a chreu newid i'w cymunedau.

Mae chwaraewyr y Loteri Genedlaethol yn codi £30 miliwn yr wythnos at achosion da. Yn ystod 2020 dosbarthodd Cronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol dros £650 miliwn i brosiectau cymunedol ledled y DU*.

I ddarganfod mwy ewch i www.cronfagymunedolylg.org.uk