£14 miliwn o arian y Loteri Genedlaethol yn mynd i fynd i'r afael â newid hinsawdd ledled y DU

Heddiw [17 Awst] mae Cronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol wedi cyhoeddi mwy na £14 miliwn mewn grantiau sy'n mynd i gymunedau ledled y DU i fynd i'r afael â newid hinsawdd.

Y grantiau hyn yw'r cyntaf i gael eu cyhoeddi fel rhan o'r Gronfa Gweithredu Hinsawdd a ariennir gan y Loteri Genedlaethol, cronfa ddeng mlynedd gwerth £100 miliwn a fydd yn lleihau ôl troed carbon cymunedau ac yn cefnogi symudiadau a arweinir gan gymunedau a all ddangos yr hyn sy'n bosibl pan fydd pobl yn cymryd yr awenau wrth fynd i'r afael â newid yn yr hinsawdd. Bydd grant gan Gronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol yn cefnogi'r prosiectau hyn i weithio gyda'i gilydd, rhannu dysgu a bod yn gatalyddion ar gyfer newid ehangach a thrawsnewidiol.

Mae Middlesbrough Environment City Trust – Un o’r 14 grantiau a gyhoeddwyd heddiw^[1] - wedi derbyn bron i £1.6 miliwn iddo gan y Loteri Genedlaethol i weithio ar draws bwyd cynaliadwy, trafnidiaeth, defnyddio ynni domestig, gwastraff a'r amgylchedd naturiol, gyda'r nod o godi mwy o ymwybyddiaeth o fyw'n gynaliadwy a helpu i leihau ôl troed carbon y dref. Bydd y prosiect yn canolbwyntio ar rymuso pobl ifanc i fynd i'r afael â newid hinsawdd, trwy weithdai addysgol a gweithredu yn yr hinsawdd yn eu cymunedau eu hunain.

Dyfarnwyd £2.1 miliwn i Ymddiriedolaeth Rhwydwaith Amgylcheddol y Merched, mewn partneriaeth â London Leap, i redeg ystod o brosiectau bwyd cymunedol i ddarparu system fwyd gynaliadwy ar draws Tower Hamlets yn Llundain. Bydd y rhaglen yn sefydlu hybiau cymunedol ledled y fwrdeistref i annog tyfu bwyd, sefydlu gerddi cymunedol, cynnal cydweithfeydd bwyd, ac archwilio ffyrdd o leihau gwastraff plastig. Bydd y Rhwydwaith yn creu glasbrint a arweinir gan y gymuned ar gyfer rhannu bwyd ar lawr gwlad a gwaith amgylcheddol â bwrdeistrefi a dinasoedd eraill Llundain ledled y DU.

Dywedodd John Rose, Cyfarwyddwr ac arweinydd yr amgylchedd yng Nghronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol: “O 25 mlynedd o ariannu prosiectau amgylcheddol ledled y DU, rydym yn gwybod bod gweithredu cymunedol lleol wrth wraidd darparu atebion sydd nid yn unig yn lleihau’r effaith ar yr amgylchedd, ond hefyd yn cynnig buddion ychwanegol y gall pobl a chymunedau eu medi. Yn ystod yr ychydig fisoedd diwethaf fe'n hatgoffwyd bod cymunedau wir yn deall eu lleoedd, ac mor aml yn chwarae rhan hanfodol wrth ymateb mewn argyfwng, ac rydym yn hyderus y gall pobl yn y cymunedau arweiniol fynd i'r afael â gweithredu am yr hinsawdd ac ymateb i'r argyfwng hinsawdd.

“Diolch i chwaraewyr y Loteri Genedlaethol, rydyn ni nawr yn dod â'r cymunedau hyn at ei gilydd er mwyn iddyn nhw allu mynd i'r afael â newid yn yr hinsawdd, dysgu oddi wrth ei gilydd a chael effaith o fewn a thu hwnt i'w cymunedau.”

Mae prosiect arall, Duchy College, sy'n rhan o The Cornwall College Group (TCCG), wedi derbyn bron i £1.3 miliwn i redeg prosiect The Farm Net Zero, sy'n ceisio helpu'r gymuned ffermio i symud tuag at allyriadau carbon net-sero. Bydd y prosiect yn creu cyfleoedd i ffermwyr yng Nghernyw ddysgu am newidiadau buddiol yn economaidd y gallant eu gwneud i arferion ffermio, trwy gyfrifo ôl troed carbon fferm pwrpasol, targedu iechyd pridd, dysgu cymar-i-gymar ar weithredu effeithiol, a rhwydweithiau cymorth i ffermwyr a'u cymunedau cyfagos.

Beth Summers, Cyd-gyfarwyddwr The Women’s Environmental Network Trust: “Rydym yn gyffrous i ddweud y byddwn yn gallu lansio prosiect arloesol ar gyfer gweithredu am yr hinsawdd yn ein bwrdeistref yn Nwyrain Llundain, Tower Hamlets, diolch i arian y Loteri Genedlaethol. Bydd ein prosiect, Just FACT (Pontio Just Food and Climate) yn galluogi atebion dan arweiniad y gymuned i leihau effeithiau carbon ein system fwyd leol. ”

Dywedodd Mark Fishpool, Cyfarwyddwr Middlesbrough Environment City: “Mae'r grant newydd hwn gan Gronfa Gweithredu Hinsawdd yn newyddion gwych. Gyda brwdfrydedd ac ymrwymiad partneriaid gan gynnwys Cyngor Middlesbrough a Thirteen Housing Group, dyma ein cyfle unwaith mewn oes i ymgysylltu â chymunedau lleol a phobl ifanc i weithredu i fynd i’r afael â newid yn yr hinsawdd a chreu dyfodol cynaliadwy i’n tref.”

Mae'r dyfarniadau a gyhoeddwyd heddiw yn cynnwys grantiau partneriaethau ar raddfa fawr (6) a grantiau datblygu (8) (mae'r tabl llawn isod). Mae grantiau datblygu yn arian ar gyfer syniadau a phrosiectau sy'n dod i'r amlwg sydd angen mwy o amser i ddatblygu partneriaethau, ymgysylltu'n eang neu brofi dulliau a dysgu ohonynt. Bydd Cronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol yn defnyddio dysgu o'r rownd gyntaf hon o ariannu i helpu i lunio'r hyn sy'n digwydd nesaf a bydd yn profi ac yn dysgu trwy gydol y rhaglen.

Dyfarnwyd £200,000 i Sefydliad Cymunedol Gogledd Iwerddon trwy grant datblygu. Bydd yn dod â chymuned Derry/Londonderry ynghyd i greu systemau bwyd gwydn lleol trwy uwchsgilio pobl leol wrth dyfu bwyd. Mae'r prosiect hwn yn adeiladu ar waith gweithredu hinsawdd sydd eisoes yn bodoli yn y ddinas, fel Fferm Acorn, sy'n ganolbwynt canolog ar gyfer tyfu bwyd ac addysg gweithredu yn yr hinsawdd.

Yng Nghymru, mae grant datblygu o bron i £240,000 wedi'i roi i'r prosiect Croeso i'n Coedwig, sy'n archwilio sut y gall y gymuned ddefnyddio ei hasedau coedwig bren naturiol i greu cyfleoedd economaidd a chymdeithasol. Bydd y prosiect hefyd yn edrych ar sut y gall y gymuned leol weithio a byw, mewn ffordd sy'n cael effaith gadarnhaol ar yr hinsawdd ac yn lleihau eu hôl troed carbon.

Wrth groesawu’r grant, dywedodd Ian Thomas, o’r prosiect: “Rydyn ni wrth ein boddau o gael y Grant Datblygu Cronfa Gweithredu Hinsawdd y Loteri Genedlaethol hon. Bydd yn ein galluogi i adeiladu ar waith Croeso i’n Coedwig dros y 10 mlynedd diwethaf, a buddsoddi ymhellach mewn adeiladu stiwardiaeth gymunedol ar dirwedd Treherbert er budd y gymuned a’r hinsawdd ”.

Mae'r Gronfa Gweithredu Hinsawdd yn rhan o Strategaeth Amgylchedd Cronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol sydd wedi gweld buddsoddiad sylweddol gan y Loteri Genedlaethol trwy brosiectau a arweinir gan y gymuned sy'n canolbwyntio ar weithgareddau sydd nid yn unig yn gwella'r amgylchedd ond yn ei ddefnyddio i wella bywydau pobl a chymunedau. Er mis Ebrill 2013, mae'r Gronfa wedi dyfarnu mwy na £340 miliwn i brosiectau amgylcheddol, trwy ychydig llai na 4,800 o grantiau.

Diolch i chwaraewyr y Loteri Genedlaethol, codwyd £41 biliwn ar gyfer mwy na 565,000 o achosion da ledled y DU er 1994. Mae chwaraewyr y Loteri Genedlaethol yn codi £30 miliwn bob wythnos at achosion da yn y DU. Mae'r Loteri Genedlaethol yn chwarae rhan hanfodol wrth gefnogi pobl, prosiectau a chymunedau yn ystod yr amseroedd heriol hyn.

I ddarganfod mwy ewch i www.cronfagymunedolylg.org.uk

^[1] Rhestr lawn o grantiau

Grantiau datblygiad