Telerau ac Amodau Cyfalaf ar gyfer y Gronfa Gweithredu Hinsawdd

Telerau ac amodau safonol ar gyfer grantiau sy'n ymwneud ag eiddo, cerbydau a/neu offer

Telerau ac amodau grant cyfalaf

(Diweddarwyd Rhagfyr 2023)

Mae "ni" ac "ein" yn golygu Cronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol ac mae'n cynnwys ein gweithwyr a'r rhai sy'n gweithredu ar ein rhan.

Mae "chi" ac "eich" yn cyfeirio at y sefydliad sy'n derbyn y Grant Cyfalaf.

Rhoddir ystyr "Cyfnod Atebolrwydd Asedau" ym mharagraff 11.

Mae "Grant Cyfalaf" yn golygu'r grant a roddir i chi gennym ni ar gyfer y Prosiect fel y nodir yn y Cytundeb Grant.

Mae "Cytundeb Grant" yn golygu'r llythyr cynnig grant a gyfeiriwyd atoch chi gennym ni yr ydych wedi'i lofnodi a'i dderbyn ac sy'n ymgorffori'r telerau ac amodau hyn (gydag unrhyw amodau arbennig/ychwanegol yr ydym wedi'u cytuno arnynt).

Rhoddir ystyr "Prosiect" yn y Cytundeb Grant.

Ystyr "Cwblhad Ymarferol" yw'r hwyraf o i) y dyddiad y rhoddir tystysgrif cwblhad ymarferol (neu gymhwyster cyfatebol) ar gyfer unrhyw waith adeiladu neu ii) y dyddiad y mae'r Eiddo yn barod i'w ddefnyddio yn y Cytundeb Grant. Os yw'r Prosiect yn cynnwys mwy nag un dystysgrif cwblhau ymarferol, dyma fydd dyddiad y dystysgrif derfynol.

Ystyr "eiddo" yw'r tir a/neu adeiladau/strwythurau sydd i'w caffael a/neu eu datblygu fel rhan o'r Prosiect.

1. Os yw unrhyw ran o'r Grant Cyfalaf i brynu neu adeiladu, adnewyddu, ehangu neu addasu Eiddo, bydd y Telerau ac Amodau grant cyfalaf hyn yn berthnasol i'ch Grant Cyfalaf yn ychwanegol at yr holl amodau eraill yr ydym wedi gofyn amdanynt gennych.

2. Oni bai ein bod wedi cytuno i roi'r Grant Cyfalaf er mwyn prynu'r Eiddo, rhaid i chi fod yn berchen ar naill ai'r buddiant rhydd-ddaliadol neu lesddaliadol (yn amodol ar y les yn bodloni ein meini prawf lesddaliadol isod) yn yr Eiddo cyn i ni ryddhau mwy na 5% o'r Grant Cyfalaf.

3. Rydych yn deall ac yn derbyn y bydd angen sicrwydd arnom dros yr Eiddo i sicrhau ad-daliad o'r Grant Cyfalaf mewn amgylchiadau priodol. Fel arfer, bydd hyn yn:

3.1. bridiant cyfreithiol yn ein ffurflen safonol; neu

3.2. gweithred gyflwyno yn ein ffurf safonol, i gynnwys: i) os yw'r Eiddo wedi'i gofrestru, cyfyngiad ar deitl i'w gofrestru yn y Gofrestrfa Tir, neu ii) os nad yw'r Eiddo wedi'i gofrestru, ac rydym wedi cytuno nad ydym yn ei gwneud yn ofynnol i'r Eiddo gael ei gofrestru, pridiant tir yn yr Adran Pridiannau Tir ynghyd â rhybudd rhag cofrestru cyntaf yn y Gofrestrfa Tir.
Os ydym wedi gofyn am sicrwydd, rydych yn deall na fyddwn yn talu mwy na 5% o'r Grant Cyfalaf hyd nes y byddwn wedi derbyn prawf boddhaol o berchnogaeth a'r dogfennau sicrwydd wedi’u cwblhau i'n boddhad.

4. Rydych yn cadarnhau nad oes gennych unrhyw fenthyciadau heb eu datgelu wedi'u gwarantu yn erbyn yr Eiddo ac na fyddwch yn cymryd unrhyw fenthyciadau a sicrhawyd yn erbyn yr Eiddo oni bai eich bod yn derbyn ein cytundeb ysgrifenedig yn gyntaf.

5. Os yw unrhyw ran o'r Prosiect i gaffael, adnewyddu neu adeiladu ar Eiddo (gan gynnwys unrhyw estyniad neu addasiad(au) i adeilad(au)), byddwch yn anfon y dogfennau canlynol atom:


5.1. adroddiad syrfëwr ar gyflwr yr Eiddo, ei werth ac a yw'n addas ar gyfer y Prosiect;

5.2. cadarnhad gan eich cyfreithwyr bod yr holl gydsyniadau angenrheidiol ar gyfer datblygu a/neu ddefnyddio'r Eiddo at ddibenion y Prosiect wedi'u caffael a thystiolaeth foddhaol bod yr holl amodau cyn cychwyn (a gyhoeddwyd gan yr Awdurdod Cynllunio perthnasol) wedi'u bodloni'n llawn;

5.3. Os yw'r Grant Cyfalaf yn £50,000 neu fwy ar gyfer pryniant neu os yw'n £100,000 neu'n fwy ar gyfer adnewyddu neu ddatblygu, bydd angen i chi gyfarwyddo cyfreithwyr i ddarparu tystysgrif deitl foddhaol (os gofynnir amdani) a gwblheir gan eich cyfreithwyr (ar y ffurf y byddwn yn ei gyflenwi);

5.4. Os yw'r Grant Cyfalaf yn £100,000 neu fwy, yn ogystal â'r Dystysgrif Teitl, bydd angen y canlynol arnom:

5.4.1. gweithred gyflwyno yn ein ffurf safonol; a

5.4.2. llythyr o ymgymeriad ar y ffurflen y byddwn yn ei chyflenwi gan eich cyfreithwyr gan gynnwys rhwymedigaeth i gofrestru cyfyngiad ar deitl yn y Gofrestrfa Tir lle mae'r Eiddo wedi'i gofrestru, neu, os nad yw'n gofrestredig ac rydym wedi cytuno i fwrw ymlaen heb gofrestru'r Eiddo, rhwymedigaeth i gyflwyno pridiant tir yn yr Adran Pridiannau Tir a rhybudd rhag cofrestru cyntaf yn y Gofrestrfa Tir;

5.5. Os yw'r Grant Cyfalaf yn £500,000 neu’n fwy ac nad ydych yn gorff statudol (y mae ei gyfansoddiad yn atal rhoi sicrwydd), mae angen y canlynol arnom:

5.5.1. pridiant cyfreithiol yn ein fformat safonol; a

5.5.2. llythyr o ymgymeriad gan eich cyfreithwyr yn y ffurf y byddwn yn ei darparu gan gynnwys rhwymedigaeth i gofrestru'r tâl cyfreithiol a'r cyfyngiad ar deitl yn y Gofrestrfa Tir lle mae'r Eiddo wedi'i gofrestru neu, os nad yw'n gofrestredig ac rydym wedi cytuno i fwrw ymlaen heb gofrestru'r Eiddo, rhwymedigaeth i gyflwyno pridiant tir yn yr Adran Pridiannau Tir a rhybudd rhag cofrestru cyntaf yn y Gofrestrfa Tir a thâl cyfreithiol yn Nhŷ'r Cwmnïau (os yw'n berthnasol); a

5.5.3. barn gyfreithiol, a gwblhawyd gan eich cyfreithwyr ar y ffurf y byddwn yn ei darparu, gan gadarnhau bod gennych y pwerau cyfreithiol sy'n angenrheidiol i lofnodi'r dogfennau ac y bydd y rhwymedigaethau a wneir fel rhan o'r Grant Cyfalaf yn gyfystyr â rhwymedigaethau cyfreithiol a rhwymol dilys arnoch ac y gellir eu gorfodi yn eich erbyn yn unol â chyfansoddiad/dogfennau llywodraethu eich sefydliad.

6. Os yw unrhyw ran o'r Prosiect i gaffael, adnewyddu neu adeiladu (gan gynnwys drwy estyniad neu addasiad(au)) ar Eiddo lesddaliadol, rhaid i chi ddarparu copi o'r les i ni i'w gymeradwyo ac i gadarnhau ei bod yn sicrwydd addas i'r Grant Cyfalaf. Bydd angen yr isafswm tymor canlynol o flynyddoedd a darpariaethau, nad ydynt yn gynhwysfawr, o'r dyddiad Cwblhad Ymarferol:


6.1. Ar gyfer Grant Cyfalaf o hyd at £100,000: les o 5 mlynedd o leiaf heb gymal terfynu;

6.2. Ar gyfer Grant Cyfalaf o £100,000 hyd at £500,000: les gofrestredig a neilltuadwy o 5 mlynedd o leiaf heb gymal terfynu. Os nad yw'r teitl uwch wedi ei gofrestru, rhaid i isafswm cyfnod y les fod yn 5 mlynedd ar ôl Cwblhad Ymarferol neu 7 mlynedd ar ôl cwblhau'r weithred gyflwyno, pa un bynnag sydd fwyaf;

6.3. Ar gyfer Grant Cyfalaf o £500,000 neu fwy ond llai na £1 miliwn: les gofrestredig a neilltuadwy o 10 mlynedd o leiaf heb gymal terfynu;

6.4. Ar gyfer Grant Cyfalaf o £1 miliwn neu fwy ond llai na £5 miliwn: les gofrestredig a neilltuadwy o 15 mlynedd o leiaf heb gymal terfynu;

6.5. Ar gyfer Grant Cyfalaf o £5 miliwn neu fwy: les gofrestredig a neilltuadwy o 20 mlynedd o leiaf heb gymal terfynu; ac
Os yw'r Grant Cyfalaf yn £100,000 ac yn fwy, ni ddylai les yr Eiddo fod yn destun fforffedu ar ddarpariaethau ansolfedd.

7. Yn ogystal â chymalau 5 a 6, os yw eich Grant Cyfalaf cyfan neu ran ohono i'w ddefnyddio ar gyfer unrhyw waith adeiladu rydych yn deall ac yn derbyn y canlynol:


7.1. y byddwn yn cadw 95% o'r Grant Cyfalaf nes eich bod wedi darparu y canlynol ar ffurf a gwblheir i’n boddhad:

7.1.1. tystiolaeth eich bod wedi derbyn unrhyw ganiatâd cynllunio angenrheidiol, caniatâd adeilad rhestredig neu ardal gadwraeth a chaniatâd rheoliadau adeiladu (neu gydsyniadau neu reoliadau perthnasol eraill) sy'n ofynnol ar gyfer y gwaith adeiladu; a

7.1.2. tystiolaeth bod proses dendro gystadleuol wedi cael ei chynnal gydag o leiaf tri amcanbris gan dri adeiladwr annibynnol i sicrhau gwerth am arian, gan gynnwys ar gyfer trefniadau wedi'u tendro ymlaen llaw, tystiolaeth o'r broses dendro yn nodi contractwyr presennol a manylion unrhyw gystadleuaeth fach rhwng contractwyr adeiladu a benodwyd ymlaen llaw ac, ym mhob achos, tystiolaeth o broses deg, dryloyw ac wedi’i dogfennu (yn cydymffurfio ag unrhyw ofynion statudol sy'n berthnasol i'r gwaith adeiladu).

7.2. y byddwn yn gwneud taliadau fesul cam pan fyddwch yn derbyn anfonebau adeiladwyr neu yn erbyn tystysgrifau interim a gwblhawyd ar y ffurflen RIBA (Sefydliad Brenhinol Penseiri Prydain) neu anfonebau priodol a/neu ardystiad priodol arall yn nhermau a gymeradwywyd gyntaf gennym ni;

7.3. y byddwn yn cadw 5% o'r Grant Cyfalaf hyd nes y byddwn yn derbyn y dystysgrif Cwblhad Ymarferol ac unrhyw ddogfennau cwblhau adeilad priodol eraill yr ydym wedi cynghori sy'n angenrheidiol yn seiliedig ar faint a natur y Prosiect. Gallai hyn gynnwys: copi o'r dystysgrif cwblhau rheoliadau adeiladu, cadarnhad bod yswiriant adeiladau ar waith, copïau o hysbysiadau rhyddhau amodau cynllunio ac ati. Pan fydd ar gael a lle bo'n briodol, byddwch yn darparu'r dystysgrif a'r gwarantau atgyweirio diffygion; ac

7.4. os ydych am wneud newidiadau sylweddol i gwmpas y gwaith adeiladu, rhaid i chi gael ein caniatâd ysgrifenedig yn gyntaf.

8. Yn ogystal â chymalau 5 a 6, os yw eich Grant Cyfalaf am £100,000 neu fwy ac i'w ddefnyddio ar gyfer unrhyw waith adeiladu rydych yn deall ac yn derbyn y canlynol:


8.1. byddwn yn cadw 95% o'r Grant Cyfalaf nes eich bod wedi darparu’r canlynol ar ffurf foddhaol:

8.1.1. copi o'r adroddiad adolygu tendr ar gyfer trefniadau sydd wedi’u tendro ymlaen llaw, tystiolaeth sy'n dangos bod costau wedi cael eu profi ar y farchnad i gadarnhau gwerth am arian;

8.1.2. crynodeb cost, llif arian a rhaglen prosiect cyfalaf diweddaredig;

8.1.3. tystiolaeth eich bod wedi sicrhau unrhyw gyllid partneriaeth sydd ei angen ar gyfer y Prosiect; ac

8.1.4. yr holl ddogfennau cyfreithiol y gofynnir amdanynt gennym.

8.2. mae'n rhaid i chi gyflogi gweithiwr adeiladu arweiniol proffesiynol i reoli'r broses dendro ac i ardystio bod y gwaith adeiladu wedi'i wneud yn iawn;

8.3. os oes angen gwaith strwythurol, rhaid i chi gyflogi peiriannydd strwythurol;

8.4. byddwch yn defnyddio gweithwyr adeiladu proffesiynol sy'n aelodau cwbl gymwys o gorff proffesiynol cymeradwy gyda'r profiad a'r arbenigedd angenrheidiol ar gyfer y Prosiect a rhaid i chi gael yr holl yswiriant indemniad proffesiynol angenrheidiol gyda chyfyngiadau indemniad sy'n briodol i natur y Prosiect ac a gymeradwywyd gennym ni; ac

8.5. os daw gwaith adeiladu o dan Reoliadau Adeiladu (Dylunio a Rheoli) 2015 (fel y'u diwygiwyd o bryd i'w gilydd), byddwch yn cadarnhau eich bod wedi penodi prif ddylunydd ac fel arall wedi cydymffurfio'n llawn â'r Rheoliadau.

9. Rydych yn deall, os na fyddwch yn gwneud hawliadau talu am Grant Cyfalaf o fewn tri mis o’r gwariant cyfalaf perthnasol, rydym yn cadw'r hawl i leihau eich Grant Cyfalaf yn gyfrannol yn unol â'r gwariant cyfalaf gwirioneddol a dynnir yn ystod y cyfnod hawlio.

10. Ni fyddwch yn gwerthu, prydlesu, gosod, is-osod nac yn gwaredu neu'n newid defnydd yr Eiddo fel arall heb gael ein caniatâd ysgrifenedig yn gyntaf, a allai gynnwys amodau y bydd yn rhaid i chi eu bodloni. Os byddwch yn gwerthu neu'n gwaredu'r Eiddo fel arall, neu os na chyflawnir amcanion y Prosiect drwy gydol y Cyfnod Atebolrwydd Asedau, efallai y bydd yn rhaid i chi ad-dalu'r cyfan neu ran o'r Grant Cyfalaf a gawsoch gennym ni. Bydd y swm yr ydych yn ei ad-dalu yn gymesur yn uniongyrchol â'r gyfran o gost y Prosiect a ddaeth oddi wrthym ni. Os byddwch yn gwerthu'r Eiddo gyda'n caniatâd, rhaid iddo fod ar werth marchnad llawn yr ydych wedi'i ddangos i'n boddhad.

11. Byddwn yn parhau i gael buddiant yn yr Eiddo a byddwch yn darparu gwybodaeth am ac yn caniatáu i ni fonitro ac archwilio'r Eiddo am y cyfnodau canlynol sy'n dechrau o ddyddiad derbyn y Cytundeb Grant, ac yn cynnwys y dyddiad hwnnw:


11.1. ar gyfer Grantiau Cyfalaf o hyd at £499,999, hyd at ac yn cynnwys y dyddiad 5 mlynedd ar ôl dyddiad y Cwblhad Ymarferol;

11.2. ar gyfer Grantiau Cyfalaf o £500,000 neu fwy ond llai nag £1 miliwn, hyd at ac yn cynnwys y dyddiad 10 mlynedd ar ôl dyddiad y Cwblhad Ymarferol;

11.3. ar gyfer Grantiau Cyfalaf o rhwng £1 miliwn a £4,999,999, hyd ac yn cynnwys y dyddiad 15 mlynedd ar ôl dyddiad y Cwblhad Ymarferol;

11.4. ar gyfer Grantiau Cyfalaf o £5 miliwn neu fwy, hyd at ac yn cynnwys y dyddiad 20 mlynedd ar ôl dyddiad y Cwblhad Ymarferol,
a ddiffinnir fel ein "Cyfnod Atebolrwydd Asedau".
AR YR AMOD, os yw'r cyfan neu unrhyw ran o'r Grant Cyfalaf wedi dod yn ad-daladwy, neu os oes unrhyw swm arall wedi dod yn ddyledus gennych i ni, ac nad yw'r swm perthnasol wedi'i dalu ar y dyddiad y byddai'r Cyfnod Atebolrwydd Asedau yn dod i ben fel arall yn unol â'r cymal 11 hwn, bydd y Cyfnod Atebolrwydd Asedau yn parhau tan y dyddiad y telir yr holl symiau sy'n ddyledus i ni yn llawn.

12. Wrth wneud unrhyw waith adeiladu byddwch yn caffael y bydd y contractwr/contractwyr adeiladu bob amser yn gwneud y canlynol:


12.1. cynnal polisi yswiriant "pob risg" sy'n cwmpasu'r risgiau arferol mewn perthynas â'r gwaith adeiladu, eu cyflawni a'r holl nwyddau a deunyddiau heb eu gosod mewn cysylltiad â'r gwaith adeiladu ar gyfer, ym mhob achos, y costau adfer llawn neu gostau adnewyddu;

12.2. os gofynnir amdano, darparu tystiolaeth i ni o'r polisi yswiriant;

12.3. os yw unrhyw un o'r gwaith adeiladu neu unrhyw ddeunyddiau neu nwyddau sy'n ofynnol ar gyfer y gwaith yn cael eu dinistrio neu eu difrodi, gwneud hawliad o dan y polisi yswiriant a defnyddio unrhyw enillion ar gyfer ailadeiladu, adfer neu ddisodli’r gwaith; a

12.4. peidio â gwneud na chaniatáu unrhyw beth a allai wneud y polisi yswiriant yn ddi-rym.

13. Byddwch yn talu ac yn indemnio ac yn ein cadw wedi’n hindemnio oddi wrth ac yn erbyn pob hawliad costau difrod colled ac unrhyw atebolrwydd a chost mewn perthynas ag unrhyw anaf neu farwolaeth person, unrhyw ddifrod i unrhyw eiddo sy'n symudadwy neu beidio, yn arwydd o lygredd tebygol neu aflonyddwch neu ddinistrio unrhyw hawddfreintiau neu fraint neu fel arall oherwydd codi neu gwblhau unrhyw waith adeiladu neu fodolaeth amod neu ddefnyddiwr y gwaith.

14. Byddwch yn caniatáu i ni fynd i mewn i'r Eiddo i weld cyflwr a chynnydd y gwaith adeiladu ar yr amod bod eich cynrychiolydd neu'ch contractwr gyda ni. Ni fyddwn yn ymyrryd â chynnydd y gwaith adeiladu a byddwn yn gwneud unrhyw ohebiaeth a sylwadau i chi yn unig ac nid yn uniongyrchol i'ch contractwr.

15. Mewn amgylchiadau eithriadol, gallwn ganiatáu gwaith i dir sy'n eiddo i drydydd parti neu drydydd partïon lluosog. Os byddwn yn cymeradwyo hyn, byddwch yn gwneud cytundebau gyda phob perchennog tir. Rhaid i unrhyw gytundebau perchennog tir trydydd parti gael eu darparu i ni i'w cymeradwyo a rhaid iddynt gynnwys y canlynol:


15.1. Manylion y partïon;

15.2. Cadarnhad o sut mae'r Eiddo yn cael ei ddal (rhydd-ddaliad neu lesddaliad);

15.3. Disgrifiad o'r Eiddo (gan gynnwys cynlluniau);

15.4. Cyfamodau ar ran perchennog y tir i gynnal a chadw'r Eiddo a sicrhau ei fod yn parhau i gael ei ddefnyddio drwy gydol y Cyfnod Atebolrwydd Asedau yn unol â thelerau'r Grant Cyfalaf; a

15.5. Darpariaeth y dylai unrhyw waredu'r Eiddo ymlaen fod yn ddarostyngedig i gytundeb perchennog tir trydydd parti.
Dylai pob cytundeb perchennog tir trydydd parti gael ei gwblhau a bod ar waith cyn rhyddhau unrhyw arian ar gyfer gwaith ar bob darn o dir sy'n eiddo i drydydd parti. Pan fydd y tir yn cael ei ddal mewn perchnogaeth lluosog, rhaid i chi gadw cofnod clir o holl berchnogion tir trydydd parti a darparu cytundebau ar gyfer pob darn o dir lle bydd gwaith cyfalaf yn cael ei wneud. Mewn rhai amgylchiadau, efallai y byddwn yn mynnu bod perchennog tir trydydd parti hefyd yn ymrwymo i gytundeb gyda ni a chi, ar ffurf y byddwn yn ei darparu.

16. Os yw eich Grant Cyfalaf i ariannu prynu neu wella cerbydau neu offer, bydd yr amodau canlynol yn berthnasol:


16.1. Rhaid i chi ddarparu tystiolaeth i ni fod y cerbydau neu'r offer yn eiddo dilys i chi;

16.2. Rhaid i chi gadw'r cerbydau neu'r offer drwy gydol y Prosiect a'u defnyddio ar gyfer y Prosiect yn unig;

16.3. Rhaid i chi beidio â gwerthu na gwaredu'r cerbydau neu'r offer yn ystod y cyfnod hwnnw heb gael ein caniatâd ysgrifenedig yn gyntaf ac, os oes angen, rhaid i chi dalu cyfran o'r enillion o unrhyw warediad i ni; ac

16.4. Mae'n rhaid i chi gadw'r cerbydau neu'r offer yn ddiogel, mewn cyflwr da ac wedi'u hyswirio'n ddigonol drwy gydol y Prosiect.